MRCST – terapia oparta na nauce

MRCST to innowacyjny system terapeutyczny oparty są na dowodach naukowych (Evidence Based Medicine – EBM), które wskazują na związek skoliozy z patologią chodu(Syczewska 2006, Stępień 2007 ,Negrini 2011). MRCST bazuje na ćwiczeniach wykonywanych w pozycji stojącej odzwierciedlających „zatrzymane” fazy chodu.

a) Dysfunkcje chodu jako czynniki progresji skoliozy

Chód osób z bocznym skrzywieniem kręgosłupa znacznie różni się od od chodu osób z prostym kręgosłupem. Badania komputerowej analizy chodu wykazały, iż w trakcie chodu;

– występuje zwiększona aktywność dynamiczna mięśni mobilizatorów oraz stabilizatorów. Przyczyna tego zjawiska nie jest znana, lecz to właśnie asymetryczna praca mięśni kształtuje ustawienie kręgosłupa i ma na niego wpływ. W wyniku coraz większego skrzywienia kręgosłupa, mięśnie pracują w asymetrycznych warunkach anatomiczno – funkcjonalnych. Powstaje więc zjawisko „błędnego koła” znanego w innych obszarach medycyny. W skoliozie coraz większe nachylenie kręgów powoduje coraz większe asymetryczne napięcie mięśniowe co przyczynia się do progresji skoliozy. Aby przeciwdziałać temu zjawisku należy zmniejszać tę asymetrię

– w niektórych fazach chodu dochodzi do większych niekontrolowanych zmian w funkcji obu systemów stabilizujących. Manifestuje się to jeszcze większymi wychyleniami kręgów w stosunku do tych, które pojawiają się w podporze dwunożnym). Rozumiemy teraz, że dzięki testom wykonanym w tych fazach możemy z dużym prawdopodobieństwem ocenić, czy dziecku grozi progresja skoliozy lub czy dziecko jest zagrożone pojawieniem się skoliozy.

– dysfunkcje chodu są jedną z przyczyn progresji skoliozy, gdyż skrzywienie kręgosłupa powstaje nie niezależnie od dysfunkcji stóp, kończyn dolnych, miednicy, segmentów kręgosłupa w trakcie chodu. Dlatego każda nieprawidłowość funkcjonalna lub strukturalna tych części ciała może mieć ścisły związek z progresją skrzywienia kręgosłupa.

– kręgosłup podczas chodu nie zachowuje się jak sztywny element. W poszczególnych segmentach zachodzą ruchy o małej amplitudzie – około 1,5 stopnia – dochodzi do funkcjonalnych skrzywień kręgosłupa. Jest to niewiele i zasadniczo niemożliwym jest ocena tego zjawiska „na oko”. Jednakże w sytuacji skoliozy możemy bez problemu zauważyć „nadwyżki ruchu” (hypermobilność) niektórych elementów aparatu ruchu.

– z badań komputerowej analizy chodu wynika, iż nie wszystkie segmenty kręgosłupa mają taka samą ruchomość w trakcie chody. Niektóre segmenty zachowują się w miarę stabilnie w trakcie wszystkich faz chodu. Te same badania przeprowadzone na osobach, u których potwierdzono wystąpienie skoliozy, wykazały, iż występują znaczne różnice w ruchomości segmentów osób ze skolioza w stosunku do prawidłowego wzorca ruchu osób z prostym kręgosłupem, jak i w stosunku do kontralateralnych (przeciwnych) stron u osoby ze skoliozą. Biorąc pod uwagę złożoność tego zjawiska poprawa już tych dysfunkcji powoduje usuniecie jednej z przyczyn doprowadzających do wystąpienia asymetrycznych momentów sił skutkujących skoliozą.

– wykazano także, że oscylacja środka ciężkości (COG) podczas chodu w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej wynosi około 5 stopni i cechuje się sinusoidalną symetrycznością. COG u osób ze skoliozą wykazuje znaczna niestabilność w trakcie stania i w trakcie chodu – czym większe zaburzenia w tym zakresie tym większe ryzyko znacznej progresji skoliozy.

– badania dotyczące położenia środka ciężkości najczęściej wykonane były u dzieci ze skoliozą w statycznej pozycji stojącej, podczas której obciążane były równomiernie obie kończyny dolne ustawione w stosunku do siebie równolegle. Dr Kubiś w pracy „Kompensacja skolioz na podstawie analizy zmian rzutu punktu ciężkości ciała w płaszczyźnie czołowej” udowodnił istotne, nawet kilku centymetrowe przemieszczenie się rzutu środka ciężkości w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej,

– jednym z objawów wskazujących na skoliozę jest boczne uwypuklenie biodra W takiej sytuacji zwiększa się obciążenie jednej nogi, albo po stronie wklęsłości lub wypukłości piersiowej w niektórych fazach chodu nawet kilkukrotnie! Jeżeli temu zaburzeniu będziemy się tylko przyglądać układ biomechaniczny dziecka ze skoliozą broniąc się przed tym przeciążeniem doprowadzi do zgięcia bocznego kręgosłupa (Perry 2010 ).

– jeżeli występuje asymetryczne położenie środka ciężkości w pozycji statycznej w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej to podczas chodu jego niesymetryczne przemieszczenie będzie jeszcze większe.

– udowodniono także, że podczas chodu np. nadmierne boczne przesunięcie miednicy w płaszczyźnie czołowej ma wpływ na odruchowe znaczne przesunięcie boczne przejścia odcinka piersiowo – lędźwiowego w przeciwnym kierunku.

– nadmierne przesunięcie środka ciężkości zachodzące wraz z rotacją miednicy w płaszczyźnie poprzecznej ( Levangie i Norkin 2001). Objaw stania na jednej kończynie dolnej dziecka zdecydowanie dłużej niż na kończynie przeciwnej może przyczynić się do skrócenia mięśni rotatorów zewnętrznych lub skrócenie mięśni rotujących wewnętrznie staw biodrowych, co będzie stanowiło kolejną przyczynę progresji skoliozy lub zapowiedź skoliozy.

– funkcjonalny przykurcz rotatorów zewnętrznych i wewnętrznych powoduje zatem rotacje miednicy nie tylko w pozycji stojącej, ale także wpływa na poszczególne fazy chodu (skrócenie kroku, asymetryczny ruch miednicy co powoduje kompensacyjną asymetrię funkcji segmentów kręgosłupa. W tej sytuacji stabilność kręgosłupa zostaje zaburzona jeszcze przed widocznymi objawami strukturalnymi widocznymi na zdjęciu rtg lub w testach klinicznych przeprowadzanych w gabinetach lekarskich.

b) Działanie mięśni w warunkach obciążenia jako czynnik progresji skoliozy

c) Oddziaływanie siły ciężkości na kręgosłup jako czynniki progresji skoliozy